Elon Musk’tan OpenAI’ye 97 Milyar Dolarlık şaşırtıcı Teklif: Neden ve Sonuçları
Son dönemde Elon Musk’ın adını duymadığımız bir gün bile geçmiyor. Ancak bu kez dikkatleri çeken, Musk’ın OpenAI’nin tüm varlıklarını satın alma teklifiydi. 97 milyar dolarlık bu devasa teklif, OpenAI’nin tartışmalar yaratan kâr amacı gütmeyen statüsünden kâr amacı gütren bir şirkete dönüşme sücacığını bir kez daha gündeme getirdi.
OpenAI’nin Kâr Amacı Gütmeyen Statüsünden Kâr Amacı Gütren Modele Geçişi
OpenAI, ilk olarak 2015 yılında, “yapay genel zekanın tüm insanlığa fayda sağlaması” misyonuyla kâr amacı gütmeyen bir organizasyon olarak kuruldu. Ancak zaman içinde, güclü yapay zeka modelleri geliştirmenin muazzam miktarda yatırım gerektirdiği anlaşıldı.
Bu nedenle OpenAI, “sınırlı kâr” (capped profit) modeline geçerek yatırımcıların ilk yatırımlarının 100 katına kadar getiri elde edebilecekleri, ancak bunun ötesindeki tüm getirilerin insanlık yararına kullanılacağı bir sistem benimsedi. Ancak bu model, 2023 Kasım’ında büyük bir krizle sarsıldı. OpenAI CEO’su Sam Altman, yönetim kurulu tarafından görevden alındı, fakat şirket çalışanlarının kitlesel istifa tehdidi sonucu Altman geri döndü. Bu olay, şirketin yatırımcıların talepleri doğrultusunda tamamen kâr amacı gütren bir şirkete dönüşmesi ihtimalini güçlendirdi.
Elon Musk’tan Kritik Hamle
Elon Musk, OpenAI’nin kâr amacı gütmeyen statüsünün kâr amacı gütren bir şirkete dönüşmesini baştan beri eleştiriyordu. OpenAI’nin kurucu ortaklarından biri olan Musk, liderlik anlaşmazlıkları nedeniyle şirketten ayrılmış ve o zamandan beri şirketin dönüşümünü “gizli bir güç ve zenginlik elde etme planı” olarak tanımlamıştı. Hatta Musk, OpenAI’ye karşı bir dava açarak, Altman ve ekibinin “hayır kurumu olarak başlayan bir şirketten zengin olma amacıyla değerli teknolojiyi ve personeli sistematik olarak çaldıklarını” iddia etti.
97 milyar dolarlık bu teklif, Musk’ın OpenAI’ye yönelik ciddi endişelerini ortaya koyarken aynı zamanda OpenAI’nin varlıklarının piyasa değerini sorgulayanlar için bir mihenk taşı oldu.
Piyasa Değerlendirmesi ve Gelecek Senaryoları
OpenAI’nin kâr amacı gütmeyen yapısından kâr amacı gütren bir şirkete dönüşmesi, hukuki olarak karışık bir süreç. Bu dönüşümde, yeni kâr amacı gütren şirketin, kâr amacı gütmeyen organizasyondan tüm hakları ve varlıkları satın alması gerekiyor.
Bu noktada sorun, bu varlıkların değerini belirlemenin son derece spekülatif olması. Eğer OpenAI gerçekten “süper zeka” geliştirirse, yatırım getirisinin 100 katını aşması kaçınılmaz olurken, başka bir senaryoda bu getirinin sıfıra yakın olma ihtimali de mevcut.
Elon Musk’ın 97 milyar dolarlık teklifinin önemi de tam olarak burada yatıyor: OpenAI’nin kâr amacı gütmeyen kurulunun, şirketin varlıklarını 40 milyar dolar gibi görece düşük bir fiyata satma planını sorguluyor ve bu sürecin adil piyasa fiyatından gerçekleşmesi gerektiğini güzel bir şekilde ortaya koyuyor.
